ทำไมคนฮอลันดาเขาต้องมาที่นี่ด้วยล่ะคะ? เสียงเด็กหญิงที่เดินตามมาข้างหลัง ถามคุณพ่อคุณแม่ แล้วก็ชะโงกดูสิ่งของจัดแสดงในอาคารอย่างสนใจ
เจ๊เขียว ก็สนใจค่ะ เลยพาคุณมาดูด้วย
บ้านฮอลันดา ที่พระนครศรีอยุธยา คือหลักฐานที่บอกให้เรารู้ว่าไทยกับเนเธอร์แลนด์ หรือคนกรุงศรีอยุธยากับชาวดัทช์นั้น รู้จักกันมาหลายร้อยปีแล้ว
ตรงนี้เคยเป็นที่ตั้งของสถานีการค้าบริษัทอินเดียตะวันออกของฮอลันดา (เรียกย่อว่า VOC) เพราะอยุธยาเป็นเมืองท่านานาชาติที่รุ่งเรืองที่สุดแห่งหนึ่งในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และเต็มไปด้วยชนชาติหลากหลายที่มาเลือกลงหลักปักฐาน
ออเจ้าเราทั้งหลายคงเห็นภาพชัดจากละครบุพเพสันนิวาสเมื่อปีกลาย
VOC คือ การค้าแบบร่วมทุน เป็นความฉลาดของคนยุโรปมาแต่ไหนแต่ไร ใครใคร่เข้าร่วมก็แบ่งปันความเสี่ยงและกำไรกันไป สถานีการค้าของฮอลันดาอยู่ในบันทึกประวัติศาสตร์ ที่สนุกเร้าใจ การจัดแสดงนิทรรศการให้เราดู ก็ทันสมัย ง่าย งาม เป็นสากลดี
อยากให้คุณมาเดินชมด้วยตาค่ะ
เพราะแม้แต่น้องเกี๊ยว เด็กหญิง 4 ขวบ ก็ยังเดินวนสองรอบ ตามคุณพ่อคุณแม่ ที่ตอบคำถามไปเรื่อย ๆ
บทเรียนประวัติศาสตร์อาจชวนง่วง ละครอาจสนุกล้ำ แต่สิ่งที่เห็นตรงหน้าชวนจินตนาการได้ไกลกว่า
ในยุคโน้น สินค้าสยามเป็นที่ต้องการสำหรับตลาดในญี่ปุ่น ทั้งไม้ฝาง หนังกวาง หนังปลากระเบน ส่วนเกาะชวาก็ต้องการข้าว คนจีนก็อยากได้แร่ดีบุก ชาวฮอลันดาทำหน้าที่พาสินค้าไปทางเรือ
นอกจากตู้จัดแสดงที่วางให้เห็นในระดับสายตาแล้ว ก้มมองใต้พื้นกระจกบางช่วง ยังจัดแสดงวัตถุสิ่งของ จำลองสภาพสิ่งที่เคยอยู่ในดิน
“เขาขุดเจอ ก็เลยเอาขึ้นมาทำไว้ให้เราดูไง” คุณพ่อตอบลูกสาวที่เดินก้มดู
ถ้าคุณจะมาบ้านฮอลันดา ทางเข้าอาจแคบหน่อย แต่ขอให้มองหาเรือและซอยคานเรือ จะเห็นเรือขนาดใหญ่เรียงราย มีป้ายบอกหาไม่ยาก
ตรงนี้เดิมมีเพียงแค่ซากฐานรากเดิมของคลังสินค้าเดิมสถานีการค้าดัทช์ และได้ขุดค้นพบเครื่องมือเครื่องใช้ เช่น เครื่องกระเบื้องจีน เครื่องปั้นดินเผา กล้องสูบยาของชาวดัทช์ และเหรียญเงินตราดัทช์
กรมศิลปากรจึงนำมาจัดแสดงในอาคารใหม่ แต่ก็ยังเห็นร่องรอยอาคารเก่าเป็นแค่ฐานอิฐอยู่ด้านหน้า
อาคารนิทรรศการมีขนาดไม่ใหญ่โต เดินเล่นชั่วครู่ ก็จะได้ข้อมูลดี ๆ ให้จำ แต่ถ้าเดินวนซ้ำ 2-3 รอบ คุณจะรู้ว่า อยุธยาคือต้นทางของเรื่องราวที่น่าค้นหาอีกมากมาย
แต่ถ้าอยากอ้อยอิ่ง ด้านหลังอาคารเหมาะแก่การมานั่งรับลมเย็นริมแม่น้ำ ปล่อยขยะในใจทิ้งล่องไปกับผักตบชวา ยกจิตให้สมองโล่ง ก่อนจะออกเดินทางต่อไปข้างหน้า..
จากบ้านฮอลันดา คุณควรไปบ้านญี่ปุ่น และบ้านโปรตุเกส
..บางคนเคยไปมาแล้วใช่ไหมล่ะ ?